Data Governance หรือธรรมาภิบาลข้อมูล คือแนวทางสำคัญในการกำกับดูแลข้อมูล เพื่อเพิ่มความสามารถในการแข่งขันและความน่าเชื่อถือขององค์กร!

ในปัจจุบันที่ข้อมูลคือทรัพย์สินหลักขององค์กร ที่ไม่เพียงแต่เป็นตัวบ่งชี้ศักยภาพ จุดแข็ง จุดอ่อน และความสามารถในการแข่งขันขององค์กรเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถขององค์กรในการดำเนินธุรกิจ ด้วยความสำคัญเช่นนี้ การกำกับดูแลข้อมูลภายในองค์กรจึงกลายเป็นสิ่งจำเป็นสูงสุด

ความหมายของ Data Governance

คือ กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดสิทธิ หน้าที่ และความรับผิดชอบของทุกฝ่ายที่มีส่วนได้เสียในการจัดการข้อมูล ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลัก คือ เพื่อให้ข้อมูลที่ได้มา และการใช้ข้อมูลนั้นมีความถูกต้อง ครบถ้วน เป็นปัจจุบัน และเป็นส่วนตัว พร้อมทั้งสามารถเชื่อมโยง และใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย รวมถึง การบังคับใช้พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) ของประเทศไทยในปี 2562 ได้ยกระดับมาตรฐานการปกป้องข้อมูลส่วนบุคค และการจัดการข้อมูลภายในองค์กรไปอีกขั้น ซึ่ง พรบ. นี้ได้กำหนดหลักการ และกรอบการทำงานเกี่ยวกับการเก็บรวบรวม การใช้ การเปิดเผย และการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล โดยมุ่งเน้นให้ทุกองค์กรที่ดำเนินการในประเทศไทยต้องมีมาตรการที่เหมาะสมในการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล นั่นยิ่งทำให้ธรรมาภิบาลข้อมูลได้รับความสนใจมากขึ้น

วงจรชีวิตของข้อมูล (Data Life Cycle)

การบริหารจัดการข้อมูล “ทุกขั้นตอน” ตามธรรมาภิบาลข้อมูลครอบคลุมการจัดการข้อมูลตั้งแต่การเกิดจนถึงการสิ้นสุดของข้อมูล ประกอบด้วย:

  • การสร้างข้อมูล (Create)
  • การจัดเก็บข้อมูล (Store)
  • การใช้ข้อมูล (Use)
  • การเผยแพร่ข้อมูล (Publish)
  • การจัดเก็บข้อมูลถาวร (Archive)
  • การทำลายข้อมูล (Destroy)

Data Governance

ที่มา :  Data Governance Framework Guideline v2.0 by DGA

 

ประโยชน์ของ Data Governance มีดังนี้

ประโยชน์ของ Data Governance

รู้จักกับกรอบการทำงานด้านธรรมาภิบาลข้อมูล

หากองค์กรเริ่มที่จะดำเนินการกำกับดูแลข้อมูล องค์กรสามารถประยุกต์ใช้กรอบการทำงานด้านการกำกับดูแลข้อมูลให้เหมาะสมกับบริบท และความต้องการขององค์กร ซึ่งกรอบการทำงานฯ จะช่วยให้องค์กรสามารถวางแนวทางในด้านการกำกับดูแลข้อมูลได้อย่างเหมาะสม ทั้งนี้ โดยในปัจจุบันมีกรอบการทำงานฯ แนวปฏิบัติทั้งในระดับสากล และระดับประเทศที่เกี่ยวกับการกำกับดูแลข้อมูล อาทิ เช่น

  • DAMA DMBOK 2nd Edition
  • สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.): ร่างแนวปฏิบัติเรื่อง การกำกับดูแลข้อมูล
  • แนวนโยบายธนาคารแห่งประเทศไทย: การกำกับดูแลข้อมูล
  • สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล: ธรรมาภิบาลข้อมูลภาครัฐ

สามารถเปรียบเทียบความแตกต่างของกรอบการทำงานฯ และแนวปฏิบัติ   คลิกที่นี่

ประโยชน์เชิงกลยุทธ์ของ Data Governance ต่อองค์กร

 1. สนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ด้วยข้อมูลที่ถูกต้อง (Trusted Data for Decision Making)

ช่วยให้ผู้บริหารมั่นใจได้ว่าข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์และตัดสินใจนั้น “ถูกต้อง เป็นปัจจุบัน และสอดคล้องกันทั่วทั้งองค์กร” ลดความเสี่ยงจากการตัดสินใจผิดพลาดจากข้อมูลซ้ำซ้อนหรือขัดแย้งกัน

2. เพิ่มความสามารถในการแข่งขัน (Competitive Advantage)

องค์กรที่มีธรรมาภิบาลข้อมูลที่ดีสามารถใช้ข้อมูลเป็นทรัพย์สิน (Data as an Asset) เพื่อสร้างความแตกต่างทางธุรกิจ เช่น

  • เข้าใจลูกค้าได้ลึกขึ้น

  • พัฒนาโปรดักต์ได้ตรงจุด

  • วิเคราะห์แนวโน้มตลาดได้รวดเร็วกว่า

3. สร้างความเชื่อมั่นให้กับลูกค้าและพันธมิตร (Trust & Transparency)

การจัดการข้อมูลอย่างโปร่งใสและปลอดภัย ช่วยสร้างความเชื่อมั่นในแบรนด์ โดยเฉพาะในยุคที่ลูกค้าให้ความสำคัญกับ ความเป็นส่วนตัวของข้อมูล (Data Privacy)

4. ลดความเสี่ยงทางกฎหมายและการกำกับดูแล (Compliance & Risk Reduction)

ช่วยให้องค์กรปฏิบัติตามกฎหมาย เช่น PDPA, GDPR, หรือข้อบังคับของหน่วยงานกำกับ (เช่น ธนาคารแห่งประเทศไทย, คปภ.) ได้ง่ายขึ้น
ลดโอกาสถูกปรับ ถูกฟ้อง หรือเสียชื่อเสียง

5. เพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน (Operational Efficiency)

  • ลดเวลาในการค้นหาข้อมูล

  • ลดความซ้ำซ้อนของระบบและเอกสาร

  • ทำให้การทำงานของหลายหน่วยงาน “พูดภาษาเดียวกัน”
    เพราะมีมาตรฐานข้อมูลเดียว (Single Source of Truth)

6. วางรากฐานสู่การทำ Digital Transformation และ AI/Analytics

ธรรมาภิบาลข้อมูล คือ “เงื่อนไขพื้นฐาน” สำหรับองค์กรที่ต้องการใช้ Data Analytics, AI, หรือ Big Data อย่างจริงจัง หากข้อมูลไม่มีการกำกับดูแลที่ดี ผลวิเคราะห์หรือโมเดล AI ที่สร้างขึ้นอาจไม่แม่นยำ หรือสร้างผลลัพธ์ผิดพลาดได้

✅ คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

❓ Data Governance หรือ ธรรมาภิบาลข้อมูล คืออะไร?

ตอบ: คือ กระบวนการกำกับดูแลข้อมูลภายในองค์กรให้ถูกต้อง ปลอดภัย เชื่อถือได้ และสามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นการกำหนดบทบาท ความรับผิดชอบ และนโยบายในการจัดการข้อมูล

❓ สำคัญกับองค์กรขนาดเล็กหรือไม่?

ตอบ: สำคัญมาก! แม้องค์กรขนาดเล็กจะมีข้อมูลไม่มาก แต่การเริ่มต้นวางระบบตั้งแต่ต้น จะช่วยลดความผิดพลาด ป้องกันข้อมูลรั่วไหล และเตรียมความพร้อมสำหรับการขยายธุรกิจในอนาคต

❓ ต่างจาก Data Management อย่างไร?

ตอบ:
Data Governance คือการวางนโยบายและแนวทางกำกับดูแลข้อมูล
Data Management คือการดำเนินการทางเทคนิค เช่น การจัดเก็บ สำรอง หรือเข้ารหัสข้อมูล
ทั้งสองทำงานร่วมกันเพื่อให้ข้อมูลมีคุณภาพและปลอดภัย

❓ ใครบ้างที่เกี่ยวข้อง?

ตอบ: โดยทั่วไปจะมีบทบาทหลัก 3 กลุ่มคือ:

  • Data Owner: ผู้รับผิดชอบข้อมูลในแต่ละหน่วยงาน

  • Data Steward: ผู้ควบคุมคุณภาพและความถูกต้องของข้อมูล

  • ผู้บริหาร: ผู้กำหนดนโยบายและสนับสนุนทรัพยากร

❓ ควรเริ่มต้นอย่างไร?

ตอบ:

  1. สำรวจและจัดทำ Data Inventory

  2. กำหนดเจ้าของข้อมูล (Data Owner)

  3. จัดทำนโยบายเบื้องต้นเรื่องการใช้งานข้อมูล

  4. อบรมพนักงานเรื่องการดูแลข้อมูล

  5. ทบทวนแนวทางการทำงานเป็นระยะ

❓ ช่วยเรื่อง PDPA อย่างไร?

ตอบ: ช่วยให้องค์กรสามารถบริหารข้อมูลส่วนบุคคลได้อย่างเป็นระบบ เช่น การจัดการสิทธิ์เข้าถึง การเก็บข้อมูลตามวัตถุประสงค์ การบันทึกความยินยอม และการลบข้อมูลตามคำขอ ซึ่งล้วนเป็นข้อกำหนดตาม พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA)

บริษัท เอซีอินโฟเทค พร้อมให้คำปรึกษา และสนับสนุนองค์กรของคุณในการจัดการข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพให้สอดคล้องตามบริทบทขององค์กร ความต้องการทางธุรกิจ กฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับ มาตรฐาน แนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับธรรมาภิบาลข้อมูลซึ่งเรามีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ที่เป็นเอกลักษณ์ในการสร้างโซลูชันที่ปรับแต่งได้เพื่อตอบสนองความต้องการเฉพาะของแต่ละองค์กร ด้วยทีมผู้เชี่ยวชาญที่มีความสามารถในการนำเสนอบริการที่ครอบคลุมทุกแง่มุมของธรรมาภิบาลข้อมูล ตั้งแต่การประเมินระดับการกำกับดูแลข้อมูล การกำหนดโครงสร้างด้านการกำกับดูแลข้อมูล การจัดทำแผนการกำกับดูแลข้อมูล การพัฒนานโยบาย กรอบการทำงาน มาตรฐาน กระบวนการ ไปจนถึงการดำเนินการปฏิบัติ และฝึกอบรม โดยเรามุ่งมั่นที่จะช่วยให้ข้อมูลขององค์กรคุณเป็นทรัพย์สินที่มีค่า และปลอดภัยมากที่สุด

ACinfotec จะช่วยให้องค์กรของท่านบริหารจัดการข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องตามบริทบทขององค์กร ความต้องการทางธุรกิจ กฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับตามมาตรฐานสากล

ติดต่อ ACinfotec เพื่อรับคำปรึกษาและบริการจากที่ปรึกษามืออาชีพ

Reference source: